Charles Henry Dow, Dow Jones & Company'nin ve The Wall Street Journal'ın kurucu ortağı olan bir gazeteciydi. Ayrıca, Dow Jones Endüstriyel Ortalamasını da icat etti. Piyasa davranışını anlamak ve analiz etmek için daha sonra teknik analizin temeli olan Dow teorisi olarak anılacak bir dizi ilke geliştirdi.
Borsanın yatırımcılar tarafından nasıl kullanılabileceğini açıklayan teori, piyasanın trendler ile hareket ettiği esasına dayanmaktadır.
Dow teorisinin 6 temel ilkesi vardır:
1. Piyasa tüm verileri değerlendirir.
Bu ilkeye göre, aktif fiyat zaten mevcut tüm bilgilerin sonucunda oluşmuştur. Bu aynı zamanda teknik analiz temel felsefesidir.
Finansal bir değerin tüm verileri bu değerin fiyatına yansımış ve fiyat hareketleri bu esasa göre şekillenmiştir.
Bu ilkeye göre, aktif fiyat tüm verilerin bir yansıması olarak kabul edildiğinden, şirketlerin bilançolarını veya gelir tablolarını incelemek yerine fiyat hareketlerini analiz etmek daha doğru bir yöntemdir.
2. Piyasada 3 çeşit trend vardır.
Bu ilkeye göre,
Temel trend piyasanın ana trendidir. Piyasanın uzun dönemde nasıl hareket ettiğini gösterir. Temel trend uzun yıllar boyunca devam edebilir.
İkincil trendler temel trende yapılan düzeltmeler olarak kabul edilir. Ana trendin tam tersi yönde hareket ederler. Örneğin, ana trend yukarı (yükseliş) hareket ediyorsa, ikincil trend(ler) aşağı hareket eder. Bu trendler birkaç hafta ile birkaç ay arasında devam edebilir.
Küçük trendler piyasa hareketindeki günlük dalgalanmalardır. Bu eğilimler üç haftadan daha kısa sürer ve ikincil trendin tersine hareket eder.
3. Temel trendler 3 safha içerir.
Genelikle uzun vadeli yatırımcıların ilgilendiği temel trend 3 safhada hareket eder.
Boğa piyasasında,
1.safha toplama safhasıdır. Bu safhada, durgun olan piyasanın değişmeye başladığını sezen yatırımcılar, cesaretleri kırılmış ve sıkıntıya düşmüş satıcılar tarafından satılan bütün hisse senetlerini toplamaya başlar. Henüz finansal varlıkla ilgili olumlu bir haber akışı yoktur.
2.safha büyük katılım safhasıdır. Bu safhada, finansal varlıkla ilgili olumlu haber akışının başlamasıyla yatırımcıların büyük çoğunluğu alım işlemine başlar.
3.safha aşırı alım safhasıdır. Bu safhada, yatırımcılar finansal varlıkların alımı konusunda aşırı işlem yaparlar. Bütün finansal haberlerin iyi olduğu, finansal tabloları ile öne çıkan hisse senetleri ile diğer hisse senetlerinin de fiyatlarının artmaya başladığı bu safhada hisse senetleri fiyatları hızlı bir şekilde yükselir.
Ayı piyasasında,
1.safha çıkarma safhasıdır. Yukarıda bahsedilen boğa piyasasının 3.safhasının sonuna doğru herkes alım tarafındayken, bazı yatırımcılar bu alım fırsatını satış fırsatı olarak değerlendirir ve satışa geçerler. Trendin kırıldığını gören yatırımcılar da bu satışa katılırlar ve düşüş başlar.
2.safha büyük katılım safhasıdır. Satıcılar çoğalmaya başladıkça, diğer yatırımcılar da bu harekete katılarak satışa başlar.
3.safha panik safhasıdır. Ellerindeki finansal varlıkları en kısa zamanda çıkarma eğilime giren satıcılar daha aceleci davranmaya başlar. Yatırımcılar zararlarını en aza indirmek istediğinden, panik satışlar başlar. Yüksek işlem hacmiyle birlikte sert düşüşler meydana gelir. Panikten sonra kısa süreli durulmalar ve yatay hareketler olur.
Büyük bir düşüşün ardından varlıkları satın alan (biriktiren), bir sonraki boğa piyasasına hazır olan veya büyük bir yükselişten sonra varlıkları satan (dağıtan) akıllı para (tahtacı) her zaman bir sonraki ayı piyasasına hazırdır. Fiyat tersine döndüğünde, yatırımcılar momentumu takip eder ve büyük bir hareketin ardından, tepeden hırsla satın alanlar veya alttan korkuyla satanlar elleri boş kalır.
4. Endeksler birbirini doğrulamalıdır.
Bir piyasada kullanılan endekslerin herhangi birinin belirli bir fiyat hareketini oluşturması, trendin doğruluğunu ve kabul edilebilirliğini sağlamaz. Bu hareket diğer endeksler tarafından doğrulanmalıdır.
Örneğin, bir endeks 52 haftanın en yüksek seviyesine yükselir, ancak diğer endeks bu yüksek seviyenin altında kalırsa, o zaman ilk endeksteki yükseliş kırılması o kadar güçlü değil ve tersine çevrilebilir olarak kabul edilir.
5. Hacim fiyatı doğrulamalıdır.
Her uzun vadeli ana trend işlem hacminin de artmasıyla desteklenir ve doğrulanır. Ana trend yukarı ise, fiyatlar arttıkça işlem hacmi de artar. Fiyatlar inerken işlem hacminde bir azalma olacaktır. Ana trend aşağı ise, fiyatlar düşerken işlem hacmi de artar. Fiyatlar yükselirken işlem hacminde bir azalma olacaktır.
Fiyat hareketleri yüksek hacimlerle gerçekleşmesi fiyat hareketlerinin doğruluğunu gösterir. Düşük hacim trendin zayıflığının işaretidir. Kaç işlemin gerçekleştiğini veya belirli bir süre boyunca gerçekleşen işlemlerin değerini gösteren hacmin kullanılmasının en temel yöntemi budur.
6. Trendler, net bir geri dönüş olana kadar devam eder.
Bu ilkeye göre, piyasadaki herhangi bir küçük değişik olduğunda bile piyasa trendi devam eder. Bir yükseliş trendi sırasında, geçici bir trend dönüşü mümkündür, ancak piyasa yukarı yönde hareket etmeye devam eder. Ayrıca, piyasada net bir tersine dönüş gerçekleşene kadar mevcut durum korunur.
Fiyatlarda görülebilecek günlük düzensiz hareketler ve piyasa gürültüsünü dikkate almaksızın, fiyatlar trendlerde hareket etmektedir. Trendlerin doğası ve büyüklüğündeki farklılık nedeniyle çok geç olmadıkça, trendlerdeki geri dönüşleri tahmin etmek zordur. Bununla birlikte, kesin tersine çevirme kanıtları ortaya çıkmadıkça bir trendin geçerli olduğu kabul edilir.
Trendin her zaman düşündüğümüzden daha uzun sürebilir. Bu nedenle, trendin tersi yönde bir işlem yapmaya başlamadan önce trendin döndüğüne dair kesin bir durum söz konusu olmalıdır.
Trendde bir geri dönüş olup olmadığını anlamak için, hareketli ortalamalar, trend çizgileri, grafik formasyonları, destek ve direnç seviyeleri gibi teknik analiz araçları kullanılır. Bu değişikliğin ilk sinyalinde işlem yapmak olumsuz sonuçlar doğurabileceğinden, tüm teknik analiz araçlarından onay olmak daha sağlıklı bir sonuç verecektir.